کد مطلب:25762 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

چرا خداوند تورات را يك جا نازل نمود، ولي قرآن را به صورت تدريجي؟ مگر تورات از قرآن مهمتر است؟

به اين پرسش، در چند مرحله ميتوان پاسخ داد; الف ـ ابتدا اين كه مقايسة قرآن در چگونگي نزول با ديگر كتب آسماني كه از آنها اثري در دست نيست، چندان صحيح به نظر نميرسد; چرا كه امكان دارد بين چگونگي نزول و چگونگي ارائة مطالب و مفاهيم ارتباط وجود داشته باشد; چنان كه اين ارتباط در مورد قرآن به وضوح ديده ميشود. در قرآن كريم، بخشي از آيات، به مناسبتها و حوادث گوناگون نازل شده است و اين رخ دادها نيازمند گذر زمان است; افزون بر آن، بخشي از احكام به صورت تدريجي تشريع و در برخي نيز حكمي موقّتي نازل شده كه لازمة آنها نيز گذشت زمان در طي نزول است.

ب ـ براساس آيات و روايات، قرآن اضافه بر نزول تدريجي از نزولي دفعي نيز برخوردار بوده است كه به گفتة برخي مفسران (علامه طباطبايي، فيض كاشاني و...) حقيقت قرآن در شب قدر بر پيامبر6 نازل شده است و آياتي از قرآن بر آن دلالت دارد: اِنّا اَنزَلنـَهُ في لَيلَةِ القَدرِ(قدر، 1)، اِنّا اَنزَلنـَهُ في لَيلَةٍ مُبـَرَكَةٍ...(دخان،3ـ4)، شَهرُ رَمَضانَ الَّذِي اُنزِلَ فيهِ القُرءانُ... (بقره، 185).(براي آگاهي بيشتر ر. ك: تاريخ قرآن، محمد هادي معرفت، ص 32 ـ 42، سمت.)

در آيه مورد بحث (فرقان، 32) نيز خداي متعال دربارة بود يا نبود نزول دفعي، سخني نگفته و از آن به اسلوب حكيم گذشته و به اهميت فلسفة نزول تدريجي پرداخته است و اين ميتواند حكمتهايي داشته باشد; از جمله: تصريح به نزول دفعي در مقام گفتگو با منكران وحي و كساني كه به دريافت حقيقت قرآن كه لا يمسه الا المطهرون ـ راهي ندارند، سودي نداشته و منطقي به نظر نميرسد و پاسخ پروردگار، مناسبتترين پاسخ با توجه به مقتضاي حال شنوندگان است.